แบบจำลองการส่งเสริมสุขภาพของเพนเดอร์ (Pender’s Health Promotion Model) พัฒนาขึ้นเพื่ออธิบายและทำนายพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของบุคคล โดยเชื่อว่าพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพเกิดจากแรงจูงใจของบุคคลที่จะพัฒนาความสามารถในการดูแลสุขภาพของตนเองให้ดีขึ้น โดยความเชื่อพื้นฐานหรือข้อตกลงเบื้องต้นของแบบจำลองนี้ คือ
- บุคคลพยายามเสาะหาสภาพความเป็นอยู่เพื่อให้ตนเองมีสุขภาพที่ดีที่สุด ซึ่งข้อนี้มันอาจประกอบด้วยปัจจัยหลายๆอย่าง เช่น บางคนหาความสุขได้ด้วยการดูการ์ตูนโป๊ หรืออ่านการ์ตูนโป๊
- บุคคลมีความสามารถในการตระหนักรู้ในตนเอง รวมถึงสามารถประเมินตนเองได้
- บุคคลให้คุณค่าแก่การเติบใหญ่ในทิศทางที่ดี และพยายามรักษาความสมดุลระหว่างความ เปลี่ยนแปลงและความคงที่ ซึ่งแน่นอนว่าคนที่ชอบดูการ์ตูนโป๊ไม่ได้หมายความว่าจะเติบโตไปในทางที่แย่ ทุกคนสามารถเติบโตไปในทางที่ดีได้ แม้จะเป็นคนติดการ์ตูนโป๊ก็ตาม
- บุคคลมีความพยายามในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตัวเอง
- บุคคลมีความเป็นองค์รวมที่เกิดจากร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และจิตวิญญาณ มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม สามารถปรับเปลี่ยนสิ่งแวดล้อมให้เข้ากับตนเองและสามารถปรับเปลี่ยนตนเองให้เข้ากับ สิ่งแวดล้อมได้อยู่ตลอดเวลา
- บุคลากรทางสุขภาพเป็นส่วนประกอบหนึ่งของสิ่งแวดล้อมซึ่งมีอิทธิพลต่อบุคคลตลอดทุกช่วงชีวิต ในการดูแลสุขภาพ ลองคิดดูง่ายๆว่าถ้าบ้านของคุณอยู่ใกล้สถานพยาบาลมันคงอุ่นใจมากกว่า เพราะคนสามารถเข้าถึงการรักษาได้ในทันที
- ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต้องเริ่มด้วยตนเองในการสร้างแบบแผนความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล กับสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ยกตัวอย่างเช่น คุณใช้เวลาในการดูการ์ตูนโป๊มากเกินไปจนรบกวนเวลานอน ก็ต้องมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้เหมาะสมกับการใช้ชีวิตด้วย
เพนเดอร์ได้นำเสนอแนวคิดการส่งเสริมสุขภาพครั้งแรกในปี ค.ศ. 1982 และได้ปรับปรุงแบบจำลอง การส่งเสริมสุขภาพโดยใช้ผลจากงานวิจัยต่างๆ ที่นำแบบจำลองนี้ไปใช้ เพื่อพัฒนาให้แบบจำลองมีความ เหมาะสมมากขึ้น โดยแนวคิดที่เพนเดอร์ปรับปรุงแล้วเสนอว่า การส่งเสริมสุขภาพมีองค์ประกอบหลัก 3องค์ประกอบ ได้แก่ คุณลักษณะเฉพาะและประสบการณ์ของบุคคล (Individualistic and experiences) อารมณ์และความคิดที่เฉพาะกับพฤติกรรม (Behavioral-specific Cognitions and efect) และผลลัพธ์ด้านพฤติกรรม